ผังเมือง...เรื่องของทุกคน

พระราชบัญญัติการผังเมือง พ.ศ.2518 เป็นกฎหมายที่เกี่ยวกับเรื่องการจัดระเบียบการใช้พื้นที่ในอสังหาริมทรัพย์ และกำหนดหลักเกณฑ์ต่าง ๆ ซึ่งชุมชนต้องให้ความสนใจเป็นพิเศษ เพราะเกี่ยวข้องกับการใช้พื้นที่ของคนในท้องถิ่นนั้น ๆ

อาทิ ข้อบัญญัติกรุงเทพมหานคร เรื่องกำหนดบริเวณห้ามก่อสร้าง (ค้าปลีกค้าส่ง), กำหนดบริเวณห้ามก่อสร้าง ดัดแปลงอาคารประเภทป้าย รวมทั้งการขยายถนนตามผังเมืองใหม่ของเชียงใหม่

วัตถุประสงค์หลักของการจัดทำผังเมืองก็เพื่อเป็นการกำหนดทิศทางการพัฒนาของ เมืองในอนาคต วางเป้าหมาย และผลักดัน กำหนดหลักเกณฑ์การใช้พื้นที่เพื่อการพัฒนาทางสังคม สิ่งแวดล้อม และรองรับการขยายตัวทางเศรษฐกิจ โดยเริ่มจากการรับฟังข้อคิดเห็นของประชาชนในท้องถิ่นก่อนประกาศ

และหากมีผลกระทบต่อประชาชน ผู้มีส่วนได้เสียจะต้องโต้แย้งคัดค้านเป็นหนังสือต่อกรมโยธาธิการและผัง เมือง หรือเจ้าพนักงานท้องถิ่นผู้วางและจัดทำผังนั้น ภายใน 90 วัน นับแต่วันที่ประกาศ เพื่อขอแก้ไข หรือเปลี่ยนแปลง หรือยกเลิกข้อกำหนดในผังเมืองดังกล่าว หากผู้คัดค้านยังไม่พอใจคำสั่งก็ยังสามารถร้องต่อศาลปกครอง เพื่อให้เพิกถอนประกาศกำหนดผังเมืองต่อไปได้

แต่ถ้าหากเจ้าของหรือผู้ครอบครองมีการใช้ประโยชน์ในที่ดินผิดจากที่กำหนดไว้ ในผังเมืองรวม อาจมีความผิดและต้องรื้อถอน หรือย้าย หรือดัดแปลง หรือออกค่าใช้จ่ายให้แก่เจ้าหน้าที่ที่ดำเนินการแทน แต่ทั้งนี้จะไม่มีผลใช้บังคับกับเจ้าของ กรณีเป็นนโยบายที่สำคัญและเกี่ยวกับสุขลักษณะ ความปลอดภัยของประชาชน สวัสดิภาพของสังคม คณะกรรมการผังเมืองก็มีอำนาจกำหนดหลักเกณฑ์ วิธีการและเงื่อนไขที่เจ้าของหรือผู้ครอบครองที่ดินที่ใช้ประโยชน์มาก่อน จะต้องแก้ไขเปลี่ยนแปลงหรือระงับการใช้ประโยชน์ที่ดินเช่นนั้นต่อไปภายใน ระยะเวลาที่เห็นสมควรได้

ปัญหาผังเมืองเป็นปัญหาเฉพาะตัวของแต่ละท้องถิ่น ขึ้นอยู่กับลักษณะการดำเนินชีวิตและวัฒนธรรมของคนในท้องถิ่นนั้น ๆ การแก้ปัญหาจึงต้องอาศัยผู้ที่มีความรู้ความเข้าใจอย่างถ่องแท้ ประเด็นสำคัญคือการบริหารจัดการผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจ และทางสังคมให้เป็นสิ่งที่สามารถชี้นำการเจริญเติบโตของเมืองต่อไป

การพัฒนาเมืองจะต้องมีทิศทางที่แน่นอน ข้อกำหนดและกฎระเบียบต่าง ๆ อาจไม่มีประสิทธิภาพต่อการจัดการผังเมือง หากว่ากฎเกณฑ์เหล่านี้ขัดหรือแย้งกับความรู้สึก และผลประโยชน์ทางเศรษฐกิจที่คนในท้องถิ่นได้รับ การจัดการผังเมืองที่ได้ผลจึงต้องอาศัยความร่วมมือของทุกฝ่ายและก้าวไปพร้อม ๆ กัน.

ที่มา : หนังสือพิมพ์เดลินิวส์ โดย ดินสอพอง