นำร่องตั้งกองทุนธนาคารที่ดิน

เครือข่ายปฏิรูปที่ดินแห่งประเทศไทย ยื่นข้อเสนอรัฐบาล ขอแบ่งปันงบไทยเข้มแข็ง วงเงิน 500 ล้านบาท ตั้งกองทุนธนาคารที่ดิน นำร่องให้ชาวบ้านกู้ยืมซื้อที่ดินเอกชนที่มีข้อพิพาท เผยบรรจุธนาคารที่ดินเชื่อมในร่างระเบียบสำนักนายกฯกับโฉนดชุมชน พร้อมทั้งไม่เห็นด้วยกับเกณฑ์การกำหนดสิทธิ์ 25-30 ปี ต่ออายุ 30 ปี-ข้อจำกัด 3 ปี กรณีครอบครองที่ดินจึงได้โฉนดชุมชน

จากกรณีที่คณะรัฐมนตรี(ครม.) มีมติเห็นชอบร่างระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการจัดกรรมสิทธิ์ที่ดินแบบโฉนดชุมชน ตามนโยบายรัฐบาล เพื่อแก้ปัญหาที่ดินทำกินที่มีข้อพิพาทระหว่างรัฐกับประชาชน เมื่อวันที่ 20 ตุลาคม 2552 ที่ผ่านมา โดยมีพื้นที่นำร่อง เริ่มดำเนินการได้ภายในสิ้นปีนี้ 30 แห่งทั่วประเทศ ขณะเดียวกันได้มีเงื่อนไขว่า ชาวบ้านจะได้รับสิทธิทำกินคราวละ 25-30 ปี และต่ออายุได้อีกไม่เกิน 30 ปี รวมถึงจะต้องเข้าครอบครองพื้นที่มานานตั้งแต่ 3 ปีขึ้นไปนั้น

ดร. ประภาส ปิ่นตกแต่ง อาจารย์ประจำคณะรัฐศาสตร์ จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย และในฐานะคณะกรรมการเครือข่ายปฏิรูปที่ดินแห่งประเทศไทย เปิดเผย"ฐานเศรษฐกิจ"ว่า เครือข่ายปฏิรูปที่ดินแห่งประเทศไทย ได้เสนอของบไทยเข้มแข็งวงเงิน 500 ล้านบาทจากรัฐบาล เพื่อจัดตั้งเป็นกองทุนธนาคารที่ดินนำร่อง ให้ประชาชนซึ่งเป็นเกษตรกรผู้มีรายได้น้อยกู้ยืมนำไปจัดซื้อที่ดินจากเอกชน ที่มีปัญหาข้อพิพาททั่วประเทศ ซึ่งกองทุนก้อนนี้ จะนำไปเป็นกองทุนหมุนเวียน ที่ได้จากดอกเบี้ยกู้ยืมแต่เป็นอัตราที่ไม่สูงมาก

"เบื้องต้นกองทุนดังกล่าว ได้หารือผ่าน รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี นายสาทิตย์ วงศ์หนองเตย ซึ่งไม่น่าจะมีปัญหาแต่อย่างใด เนื่องจากเป็นงบประมาณที่ไม่มาก ขณะเดียวกัน รัฐบาลสนับสนุนอยู่แล้ว"

ดร.ประภาสกล่าวถึงร่างระเบียบสำนักนายกรัฐมนตรี ว่าด้วยการจัดกรรมสิทธิ์ที่ดินแบบโฉนดชุมชน ที่รัฐบาลยกร่างขึ้น และผ่านความเห็นชอบจากครม. นั้นยังมีจุดอ่อนบางประเด็น โดยเฉพาะ ร่างระเบียบฯโฉนดชุมชนควรจะกำหนดหลักเกณฑ์การจัดตั้งธนาคารที่ดิน ตลอดจน การกระจายการถือครองที่ดินของเอกชน ที่ต้องอยู่ในข่ายเสียภาษีที่ดินและสิ่งปลูกสร้าง ฉบับใหม่ รวมเข้าไปด้วยเนื่องจากมีความเชื่อมโยงกัน ทำให้ ทางออกจึงต้องของบรัฐบาลตั้งกองทุนนำร่องดังกล่าว

ขณะเดียวกัน ในความเห็นส่วนตัว และเครือข่ายปฏิรูปที่ดินฯ ไม่เห็นด้วยต่อกรณีที่รัฐบาล กำหนดหลักเกณฑ์การได้สิทธิ์ในโฉนดชุมชนว่า จะต้องมีอายุ 25-30 ปี และต่ออายุได้อีก ซึ่งมองว่า ไม่เป็นธรรมกับชาวบ้าน ซึ่งข้อเท็จจริง รัฐบาลไม่ควรกำหนดอายุการได้สิทธิ เพราะจะเกิดการแก้ปัญหาที่ดินทำกินไม่มั่นคงและถาวร

"แต่ทั้งนี้เข้าใจว่า รัฐบาลยึดระเบียบกฎหมาย การเช่าที่ดินเป็นเกณฑ์ เช่นการเช่าที่ดินที่ราชพัสดุของ กรมธนารักษ์ ที่มีระยะเวลา 30 ปีและต่ออายุสัญญาได้ 30 ปี เป็นต้น อีกประเด็นคือ รัฐบาลไม่ควรกำหนดข้อจำกัดของการเข้าทำกินในที่ดินแต่ละแปลง ไม่น้อยกว่า 3 ปี ขึ้นไป จะทำให้ ชาวบ้านไม่สามารถนำที่ดินที่หมดอายุสัมปทาน 30ปีของเอกชนที่เช่าที่ดินรัฐ ทำสวนปาล์ม หรือการเกษตรต่างๆ นำมาจัดทำโฉนดชุมชนได้ แต่ ในทางกลับกัน หากไม่กำหนดข้อจำกัดดังกล่าว ประชาชนจะบุกรุกที่ดินของรัฐพื้นที่ใหม่ๆได้ "

อย่างไรก็ดี จากการหารือกับนายสาทิตย์ ถึงข้อจำกัดดังกล่าว ซึ่ง ในเบื้องต้น ได้ให้คำตอบว่า จะทดลองใช้หลักเกณฑ์นี้สำหรับพื้นที่นำร่องก่อน แต่ในระยะยาวจะผลักดันให้ออกเป็นพระราชบัญญัติ(พ.ร.บ.) โฉนดชุมชนขึ้นมารองรับ และแก้ไขเงื่อนไขต่อไปหากชุมชนมีความเข้มแข็งจริง

นางเกศินี ฟักหอม ตัวแทนเกษตรกรในพื้นที่ บ้านคลองโยงหมู่ 8 อำเภอพุทธมณฑล จังหวัดนครปฐม กล่าวว่า ไม่เห็นด้วยที่รัฐบาล กำหนดอายุการได้สิทธิ์ทำกิน 25-30 ปีของโฉนดชุมชน ซึ่งมองว่า จะส่งผลกระทบต่อสภาพจิตใจของชาวบ้านที่อยู่อาศัยทำกินมานาน เพราะต่อไป หากมีการประเมินการต่ออายุ ทำให้ชาวบ้านไม่มีความมั่นคงในการดำรงชีวิต เพราะเกรงว่ารัฐบาลหรือผู้มีอิทธิพลอาจใช้อำนาจไม่ต่ออายุและยึดคืนที่ดิน แปลงนั้นได้

จากหนังสือพิมพ์ฐานเศรษฐกิจ 29 - 30 ต.ค. 2552